Trăm năm chung một chuyến đò


Hôm qua, buồn đời mở ứng dụng đã được cài đặt không biết tự bao giờ, tự động tính số bước chân của mình mỗi lần mình đi bộ hàng ngày, để xem hôm nay đi bộ trên vườn được nhiêu bao dậm. À nhớ rồi sau khi mua cái vườn. Vậy xem như mình mua cái vườn này được gần 11 năm vào cuối tháng này. Bổng nhiên hiện lên số bước chân mình đã đi từ khi bắt đầu làm vườn khiến mình thất kinh. Thật ra nhiều khi đi bộ, không đem theo điện thoại cũng như đồng hồ đeo tay nên không có tự động ghi lại. Lý do là khi đi bộ với vợ mình không thích đem theo điện thoại vì muốn dành tất cả thời gian cho mụ vợ, vì hai vợ chồng chỉ có thời gian 3 dậm đi chung cho mỗi ngày. Lý do là đi bộ cứ 3 dậm là mụ vợ kêu mắt tè nên phải canh là vậy. Ra biển hay đi Đâu đều phải canh. Nay đồng chí gái mê tập đàn nên hai vợ chồng bớt đi biển hay đi bộ mỗi ngày trong khu vực.

Đọc cái này thất kinh

Mình đã đi từ ngày 22 tháng 9 năm 2016 đến hôm nay được 19,113,761 bước chân (7,843.2 dậm) sử dụng ứng dụng Pedometer++, xem như 12,548.80 cây số. Xem như gần 8.5 năm, trung bình mỗi năm đi bộ được 1,476.33 cây số hay là 123.03 cây số cho mỗi tháng hay trung bình 4.1 cấy số mỗi ngày. Xem ra cũng bình thường, không có chi là đặc biệt. Mà mình cũng cài đặt trung bình phải đi 3 dậm. Khi đi nhiều hơn, khi thì đi ít hơn vì có tập mỗi ngày nội công Hồng Gia và Thái Cực Quyền. Hay bơi mỗi tuần.


Ở trên San Jose, có một cặp vợ chồng gốc Đà Lạt, sáng nào hai vợ chồng đều leo núi. Hôm ghé lại nhà họ ngủ qua đêm, họ rủ leo núi nhưng đồng chí gái thức dậy không nổi vào giờ đó nên đành hẹn khi khác. Về Đà Lạt, lại nhận được tin nhắn rủ đi bộ xung quanh hồ Xuân Hương nhưng cũng quá sớm cho đồng chí gái nên chịu. Đồng chí gái mà thức giấc, không có mình bên cạnh là mệt nên phải ở trong phòng, đọc sách đợi nàng thức giấc. Đi chỗ lạ là mụ vợ sợ đủ trò nếu ở một mình. 


Từ ngày mua cái vườn để chia lô bán, mình đi bộ mệt thở mỗi khi vào vườn. Tính chia lô bán nhưng không hiểu lý do, lại thích cái vườn vì mỗi lần vào đây mình thấy yên bình, hạnh phúc. Hít không khí trong lành, nghe tiếng chim, thấy rắn bò, sóc nhảy,… Cứ tính đi từ đầu vườn đến cuối vườn là 1 dậm, đi ngược lại là 2 dậm thêm dốc đồi nên mau oải lắm. Nhiều hôm đi tới lui cả 9 dậm. Lý do là mỗi khi vào vườn, mình phải đi vòng vòng xem có gì khác lạ như ống nước bị coyote cắn phá, thiên hạ ăn cắp bơ. Thường họ hái xong, bỏ vào trong thùng hay bao gạo để chỗ nào, lấy lá che lại hay để khơi khơi. Lý do nặng quá để khiêng, nên đợi kêu thêm người lại phụ hay có nhiều người hái buổi sáng rồi chiều đi làm về, ghé lại lấy thì mình đem về bán, khỏi mất công bán. Hay nhiều khi họ nghe tiếng động thấy mình đến nên bỏ chạy. Vườn rộng 20 acres nên không thể nào làm hàng rào được vì tốn tiền. So với số tiền bị mất bơ thì không đáng. Cho dù có rào đi nữa cũng bị mất trộm. Có vườn bơ gần vườn mình, rào dây kẽm gai đủ trò, thiên hạ cắt dây kẽm gai, de xe bán tải vào rồi hái, rọi đèn pin hái rồi nhiều khi không nhớ để bao tải đựng bơ ở đâu. Quản lý sáng ra đi vòng vòng thấy, đem bán. Có báo cảnh sát thì họ cũng chả thèm điều tra. Ngày mình ở đó còn chưa bắt được vì quá rộng. 


Do đó khi đi tuần, thấy ống nước hư, lại phải đi bộ về nhà kho để lấy đồ nghề và vật liệu để sửa chửa. Cứ đi tới đi lui là hết ngày, bù lại thì có sức khoẻ. Nay mình có con ngựa sắt với cái rờ-mọt, kéo đồ nghề đi theo nên cũng khỏe. Con ngựa sắt là chiếc xe ATV mà thiên hạ dùng chạy băng đồi vượt suối. Hái bơ cũng bỏ lên xe rờ-mọt kéo, đỡ phải đi tới đi lui mất thời gian. Mình mua nhà, chủ nhà có hai chiếc này nên mình kêu họ tặng cho mình gây dựng tình cảm hữu nghị. Đem vào vườn sử dụng.

Con ngựa sắt và cái xe rờ-mọt

Tuần rồi mình có cho thợ đem xe máy cày, làm mấy con đường leo đồi để xe ATV có thể kéo đồ lên trên cao vì trước đây, phải đi bộ, đem đồ nghề lên khá châm nhất là khi hái bơ, vác mấy thùng bơ cả 100 cân đi xuống đồi là hơi mệt. Nay thì cứ cho thùng lên rồi thợ hái xong bỏ trong thùng trên đồi, rồi xe lên cẩu xuống hay mình đi sửa chửa ống nước cũng dễ. Để đầy đủ dụng cụ, đồ nghề, không phải chạy đi chạy lại kiếm. Được thêm có đường đi bộ dưới bóng mát của 1,200 cây bơ. Có một ông thần nào, về hữu, buồn đời, chạy vào vườn mình, hỏi có cần giúp gì không rồi mỗi tuần anh ta đến phụ giúp. Anh ta tự đi mua mấy các tag có số, rồi đi đóng mỗi số lên mỗi thân cây nên mới biết bao nhiêu cây trong vườn. Khi mua mình có đếm rồi nhưng sau này có trồng thêm. Lâu lâu anh ta đem thức ăn của vợ nấu vào cho mình đem về ăn với đồng chí gái. Chị vợ nấu ăn cực ngon. Muốn ăn bưởi quýt hay bơ thì cứ tự nhiên hái về cho vợ.


Khi xưa, mình chỉ làm cầm chừng, đủ vốn, đợi bán cho developers nhưng nay thằng con đồng ý theo nghề của mình nên bỏ thêm tiền sửa chửa lại và cải tiến, cập Nhật hoá với kỹ thuật ngày nay. Mình thay lại hệ thống tưới nước dùng ống nước schedule 40 để khỏi bị coyote cắn vì hệ thống drip của Do Thái được chủ trước sử dụng mau bị mục vì nắng. Mình mất thời gian mỗi ngày để sửa chửa. Nay thì khoẻ chỉ có lâu lâu phải thay cái đầu tưới. Bớt tiền và công sức bảo hành. Mình cho gắn hệ thống wifi trong vườn để ở nhà mình có thể dùng ứng dụng tắt mở hệ thống nước nếu thấy các thiết bị đo độ ẩm báo động cây ở khu vực nào cần tưới. Khi mình mua cái vườn thì chủ trước mướn một ông thợ, sáng ông ta đến vườn mở nước tưới khu vực này, đóng khu vực kia nên khá tốn nước. Mình gắn đồng hồ tự động, chia thời khoá biểu, khu vực nào tưới mấy giờ rồi đến khu vực bên cạnh. Mình không cần phải vào vườn mỗi ngày, có thể đi chơi này nọ. Vấn đề là khi trời nắng nóng quá thì cần phải tưới thêm, hay trời mưa, không cần tưới thì mình phải chạy lên vườn. Do đó mình gắn hệ thống wifi để ở nhà ôm vợ, mở ứng dụng tưới hay tắt, không mất 2 tiếng đồng hồ chạy lên chạy về. Đi Việt Nam mình Mowr ứng dụng ra xem rồi biết cần tươi hay không mà tưới. 

Hoa bắt đầu nở nên người nuôi ong đem các tổ ong mới đến. Họ làm mật ong nguyên chất không pha chế gì cả nên giá cả khá hữu nghị, đắt hơn ở Costco vì Costco cũng tốt nhưng pha ít hơn các chỗ khác bán.
Có ông Mễ đòi mua mật ong với cả tổ ong dù sáp ong chả bổ béo gì cả.

Mấy cây bơ được chủ trước trồng trên 30 năm nên rất cao. Vấn đề là cây cao che hết ánh sáng mặt trời nên khiến chết nhiều cành nên không đâm trái, thêm các chất dinh dưỡng được cây hấp thụ dùng để nuôi thân cây nên trái rất nhỏ nên mình chặt cây thấp xuống để cây tự mọc mấy nhánh mới ra thấp hơn, cho nhiều trái to hơn trước đây, nên bán có giá hơn. Phải chịu khó không có trái 1 hay 2 năm nên phải chặt từng khu vực, năm nay là năm cuối cùng chặt hết các cây cao nên 2 năm nữa là xem bơ ra hoàn toàn trong vườn. Là vui vẻ cả nhà.


Cái duyên mua cái vườn giúp em tìm hiểu thêm về trồng trọt và sức khoẻ. Rồi cơ duyên lại đưa đẩy em leo núi. Nếu không leo đồi mỗi ngày tại vườn thì khó mà leo núi Kilimanjaro, Machu Picchu, Mount whiteney hay mấy chỗ khác. Em đang dự định đi bộ ở Bồ đào Nhà và Tây Ban Nha với thằng con tháng 9 này. Mỗi ngày đi 25 cây số. Sau vụ bơ bán xong em sẽ bắt đầu tập luyện. Mỗi ngày đi bộ trong vườn, sửa chửa hay cắt nhánh khô, dọn dẹp 10 dậm thì hy vọng trong vòng 3 tháng, hai cha con có đôi chân cứng cỏi để đi bộ trên con đường đến Santiago de Compostella.


Bác sĩ khuyên chúng ta đi bộ mỗi ngày trung bình độ 2 cây số. Để giúp áp huyết, tim mạch lưu thông,… có vườn nên em không cần phải phấn đấu đi bộ gì cả. Phải lết vào vườn vì nếu không thì tốn nước, tốn tiền. Trung binhfMấy năm đầu hệ thống tưới nước cũ nên cứ bị hư, chảy nước khơi khơi nên cực,  muốn bán. Nay với hệ thống tưới được thay mới nên khỏe đời, giờ chỉ cần chăm sóc cây, toả nhánh khô để có không gian cho nhánh khác ra trái là vui đời nông dân.


Do đó dạo này có mấy bác gửi tin tức cho em đọc nhưng không có thì giờ vì phải hái bơ bán. Em chỉ đọc tin tức làm ra tiền chớ tin tức chống trump hay bênh trump thì chịu. Không có thời gian để đọc thiên hạ chửi nhau. Người ta nói giàu nhờ bạn. Đi chơi về, có anh bạn kêu Short Tesla thì em nghe theo và khi Tesla xuống thì em vui. Gửi cho anh bạn một thùng bơ. Cách đây mấy năm có anh bạn khác kêu mua cổ phiếu một công ty ở Gia-nã-đại, em nghe theo, rồi hai năm sau anh ta gọi còn giữ cổ phiếu này không. Em kêu 2 năm qua chưa xem. Mở ra thì thấy từ khi mua $126, nay lên $1,000 và anh ta kêu bán thế là em bán, tuần sau nó xuống te tua. Do đó em chỉ đọc tin nhắn của bạn bè nếu làm ra tiền còn mấy bác nào thương em, muốn bồi dưỡng thêm chính trị trí tuệ cho cái não nông dân cho em thì em xin cảm ơn, mấy bác gửi tin tức làm ra tiền, đầu óc em không thích đọc dính dáng đến chính trị hay tri thức gì cả. Từ ngày lấy vợ, đồng chí gái đã cài đặt định hướng kinh tế thị trường trong não nông dân của em. Xong om

Mới tháng 3 mà rắn chuông đã ra rồi. Thường là tháng 6 trở đi.


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 


Châu Âu ngày nay và ký ức

Vụ ông Zelensky cãi nhau ở toà Bạch Cung khiến thiên hạ bàn tán đủ trò. Điểm hay ở thời internet, giúp mọi người trở thành những chuyên gia đại tài. Ai cũng là chuyên gia về quân sự, ngoại giao như ông Tây Talleyrand hay ông người Áo Metternich khi xưa, là người mà ông Kissinger nghiên cứu rất sâu và muốn để lại dấu ấn như ông này. Mình đọc thêm tài liệu trên mạng ở Âu châu thì thấy có nhiều điều đáng được nêu ra khi tổng thống pháp Macron lên tiếng, rồi liên hiệp Âu châu họp hành xôm tụ, đồng ý chi viện cho Ukraina này nọ. Về nhà hỏi vợ thì thấy không đủ tiền nên chỉ chi viện 2% số tiền dự định. Thế là ngọng. Bác Puchin lại cười thối mũi. Kêu chúng mày mà đánh tao, tao cúp bán dầu khí cho chúng mày đánh ai, vợ con chúng mày đè đầu chúng mày ra mà đập.

Điều này đã chứng tỏ người Âu châu vẫn sống trong mộng tưởng, là nền văn minh của họ vẫn là ngọn hải đăng của thế giới như các thế kỷ trước từ thời Phục Hưng, đến cách mạng kỹ nghệ,… mình từ hỏi nguyên do từ đâu, vì tháng 10 năm vừa rồi, mình về lại pháp, Ý Đại Lợi, Slovenia thì khám phá cuộc sống ở đây rất khác với thời mình sinh sống tại Âu châu. Thay đổi rõ ràng. GDP của Âu châu dạo đó tương đương với Hoa Kỳ mà nay chỉ còn phân nữa của Hoa Kỳ.

Tổng thống Zelinsky lại quay lại với bác Trump. Bác Trump lại viện cớ xứ tôi ở xa, chả dính dáng gì đến mấy bác, tại sao lại kêu em trả tiền cho mấy bác đánh nhau. Nên nhắc lại Đại đế Napoleon tuyên bố những không biết có đúng hay không, rằng mọi cuộc chiến tranh ở châu Âu đều là một cuộc nội chiến. Mình tìm thêm chút trên mạng thì có nhiều nhân vật danh tiếng như Victor HUgo, Voltaire, thậm chí André Maurois cũng nói lên câu này.

 Ngẫm lại thì đúng với những gì mình được ông Tây bà đầm dạy sử Tây khi xưa vì các triều đình ở Âu châu đều cho con cháu lấy nhau nên vua xứ nào cũng là họ hàng với nhau. Điên nhất là phải học cuộc chiến 100 năm (la guerre de cent ans ) hay cuộc chiến 30 năm (guerre de trente ans),.. Nên khi đánh nhau ở Âu châu như ông Nã phá Luân tuyên bố là nội chiến. Do đó sử gia cho rằng giai đoạn 1914-1945 là một cuộc tự sát huynh đệ tương tàn kéo dài. Châu Âu không bị chinh phục. Nó tự hủy diệt. Những gì nó mất không phải là đất đai, vì các cuộc chiến ở Âu châu khi xưa, dành đất nhau từ các vua chúa họ hàng với nhau. Người Tây phương mất ký ức, sự cao quý và quyền tự định nghĩa, bản tính của họ. Do đó ngày nay Âu châu bị tha hoá bởi các ý thức hệ mới được phát sinh tại Âu châu để thay thế các triều đại trước thế kỷ 20. Trong lịch sử hiện đại thì chúng ta chưa hiểu rõ ảnh hưởng của sự thay đổi này. Điểm thấy rõ nhất là người dân sinh sống tại Âu châu có rất nhiều người nhập cư từ các châu khác cũng như tôn giáo. Mất đi sư đồng nhất về chủng tộc cũng như tôn giáo.

Trước năm 1914, châu Âu vẫn mang cấu trúc hữu hình của một trật tự cổ xưa và hữu cơ. Lục địa này không được cai trị bởi những nhà tư tưởng hay quan liêu, mà bởi những nhóm tinh hoa cha truyền con nối, những người hiểu vai trò của họ là người giám hộ di sản. Các quốc vương cai trị bằng quyền thiêng liêng và luật tổ tiên, tính hợp pháp của họ không bắt nguồn từ những điều trừu tượng mà từ dòng dõi, đất đai và huyết thống. Nhà Habsburg, Borghese, Hohenzollern, Romanov và Bourbon không chỉ là những người cai trị; họ là hiện thân của ký ức văn minh của Châu Âu từ bao ngàn năm. Tòa án của họ ủng hộ một thế giới mà thứ bậc là tự nhiên, nơi nghĩa vụ lấn át ham muốn, và nơi chiến tranh, nếu có xảy ra, thì bị giới hạn bởi phong tục và luật pháp.


Châu Âu khi đó không phải là chiến trường của các hệ thống tư tưởng, mà là một gia đình lớn của các quốc gia, vừa chia rẽ vừa anh em, gắn kết với nhau bởi nguồn gốc chung và các hình thức thừa kế. Đại khái hoàng hậu Marie-Antoinette là con gái của hoàng đế Áo Quốc, lấy con trai của vua Pháp. Các dân tộc châu Âu-Latin, Đức, Slav, đã được định hình bởi Kitô giáo, tinh thần hiệp sĩ và di sản cổ điển. Các cuộc chiến của họ, mặc dù nhiều, nhưng bị giới hạn bởi trật tự Westphalia: chiến tranh được tiến hành giữa các quốc gia, không phải giữa các dân tộc; hòa bình là điều có thể vì kẻ thù không bao giờ bị đối xử như một tội phạm, mà là một đối thủ có yêu sách về danh dự. Khi xưa, họ trọng danh dự, thà đấu kiếm để lấy lại danh dự còn ngày nay, chả có gì để mất nên chỉ biết Chán Mớ Đời. Họ mới khám phá ra một giáo sư đại học tại Chicago, lấy chìa khoá rạch sơn xe Tesla.

Ngày nay, chúng ta dùng ý thức hệ, tư tưởng của thế kỷ 20 để đánh giá cuộc chiến Ukraina mà quên xét lại lịch sử của hai xứ này từ 1,000 năm qua. Có phải là cuộc nội chiến huynh đệ tương tàn hay cuộc chiến ý thức hệ tự do, bình đẳng, bác ái cấp tiến được sử dụng như một chiêu bài. Trên thực tế các cuộc cách mạng bùng nổ tại Pháp, Nga,..nhân danh nhân quyền, tự do bình đẳng này nọ chưa bao giờ được thực hiện đem lại no ấm cho người dân. Những mỹ từ mà mình học từ bé từ ông Tây bà đầm Liberté, égalité, fraternité từ 60 năm trước thấy không đúng lắm.


Bên dưới thế giới quý tộc này là sự thống nhất về mặt tinh thần. Khái niệm “noblesse oblige” phản ánh đạo đức chiến binh của thời xưa: quyền lực mang theo nghĩa vụ, và quy tắc chỉ được biện minh khi được thúc đẩy bởi lòng dũng cảm, sự hy sinh và phục vụ cho một điều gì đó cao cả hơn bản thân. Con trai của giới quý tộc khi xưa, hình như ai cũng phải tham gia quân đội như ông vua Charles và hoàng tử William ngày nay. Đây chính là bản chất của nền văn minh châu Âu. Ở Phổ, nó thể hiện dưới dạng kỷ luật; ở Áo, dưới dạng sự gắn kết đế quốc; ở Nga, dưới dạng chính thống thần bí; ở Pháp, dưới dạng chủ nghĩa cộng hòa hào hiệp với tàn dư quân chủ; ở Anh, dưới dạng nghĩa vụ khắc kỷ. Đây không phải là những mâu thuẫn, mà là những biến thể của một chủ đề duy nhất. Ngày nay, mình về Pháp, Ý Đại Lợi thì không nhận ra những gì mình đã sống 50 năm về trước.


Trật tự này không hoàn hảo, nhưng nó vẫn tồn tại. Nó bảo tồn thứ hạng và ý nghĩa trong một thế giới trước khi đại chúng hóa. Nó chống lại làn sóng dân chủ, kỹ trị và thương mại đang dâng cao. Nó chứa đựng bên trong nó những tàn tích của sự thiêng liêng, của ngai vàng và bàn thờ, của người lính và nhà hiền triết. Nội chiến châu Âu, khi xảy ra, sẽ không chỉ phá hủy các quốc gia hay biên giới. Nó sẽ cắt đứt châu Âu khỏi ký ức của nó, phá vỡ tầng lớp tinh hoa hữu cơ của châu Âu và lập nên một chế độ mà đồng tiền thống trị, nơi lịch sử là tội ác và nơi bản thân giới quý tộc bị nghi ngờ. Lịch sử do người thắng trận viết nên chúng ta học tập về thời đại quân chủ xưa rất gian ác, bốc lột tá điền này nọ.


Đi viếng Trung-Á và vùng Caucase thì thấy họ trùng tu lại các nhà thờ và giáo đường hồi giáo đã bị phá hay làm chỗ nuôi bò dê dưới thời Liên Xô,… ngày nay các nhà thờ ở Âu châu, không có người đi, được biến thành các khu thượng mại, vũ trường. Mặc dù tôn giáo không bị cấm đoán. Ở Torino, mình vào nhà thờ thăm một ông linh mục người Việt, được điều sang đây làm việc. Lý do là mấy ông linh mục người ý đã già mà người ý trẻ không đi tu nên nhà thờ phải điều các linh mục ở các xứ khác đến làm việc. Mình hỏi vị linh mục gốc Bắc, lý do đi tu thì được trả lời là gia đình nghèo nên cho đi tu để có ăn và được đi học. Cho thấy tương lai các tài sản của nhà thờ sẽ bị phát tán khi không còn tu sĩ.


Đại chiến không phải do ý thức hệ gây ra, mà do sự điên rồ của anh em. Một lục địa của những người anh em họ, gắn bó với nhau bởi huyết thống và lịch sử, đã lao vào một cuộc xung đột chưa từng có. Những gì bắt đầu là một cuộc tranh chấp Balkan đã di căn thành một cuộc chiến tranh toàn diện sẽ san bằng ngai vàng, làm chảy máu các tầng lớp quý tộc và giải phóng những con quỷ mà không một chính khách nào có thể nhớ lại. Các quốc gia châu Âu đã huy động quân đội vào năm 1914 với niềm tin vào một cuộc chiến tranh danh dự ngắn ngủi. Những gì họ nhận được là cuộc tàn sát cơ giới, chiến tranh chiến hào và sự tan rã của mọi sự chắc chắn dẫn đường. Thấy chiếu cảnh các Binh sĩ bị hơi ngạt giết như mơ thấy chiến tranh huynh đệ tàn khốc. Đó là chưa kể đến đế chế Ottoman cũng nằm bên cạnh, cũng bị tiêu diệt luôn trong trận hồng thủy này.


Đây là vết thương tự tạo đầu tiên của phương Tây. Chưa bao giờ các quốc gia da trắng lại tập hợp sức mạnh công nghiệp của mình một cách tàn nhẫn như vậy để chống lại nhau. Những thành quả của thiên tài phương Tây, hóa học, đường sắt, pháo binh, điện báo, đã hướng vào bên trong. Châu Âu, mẹ của nền văn minh, đã tự xé nát mình bằng những móng vuốt bằng thép và lửa. Các chiến hào ở Somme và Verdun không chỉ là nghĩa địa của con người; chúng là nghĩa địa của ý nghĩa. Bộ luật quý tộc, đạo đức kiềm chế, lòng dũng cảm và sự cân xứng, đã bị nhấn chìm trong bùn và khí gas. Khi viếng thăm Trieste, mình có chạy ngang nhưng không có thời gian để ghé viếng cái nghĩa địa trên 600,000 người đã bị giết trong thế chiến thứ 1. Mình có kể vụ này, mấy anh lính Ý Đại Lợi ngu cứ hô tấn công, làm bia để mấy anh lính Áo-Hung ria chết như rạ.


Khi chiến tranh kết thúc, trật tự cũ đã nằm trong đống đổ nát. Nhà Habsburg, Hohenzollern và Romanov đã bị cuốn trôi, vương miện của họ bị chôn vùi dưới những đam mê dân tộc chủ nghĩa, thế giới đại đồng và giáo điều tự do. Cách mạng nổ ra ở Nga, mình có kể vụ ông Lê-nín được Đức quốc giúp đỡ để trở về Nga, làm cách mạng để Sa Hoàng không tấn công phía đông của Đức quốc. Tình trạng hỗn loạn lan rộng khắp Trung Âu, và ngay cả trong phe chiến thắng, Anh và Pháp, cái giá phải trả quá lớn đến nỗi chiến thắng trở nên không thể phân biệt được với thất bại. Luân Đôn bị đánh bom nát tương dù là kẻ chiến thắng. Hoa Kỳ, không bị ảnh hưởng và đang lên ngôi, nổi lên không phải như một người anh em mà là một chủ nợ, mang chủ nghĩa tự do cứu thế nhầm lẫn thương mại với hòa bình và dân chủ với văn minh. Sự suy sụp của Âu châu trên đống tro tàn sau cuộc đại chiến, chỉ còn biết mơ về Giấc Mơ Hoa Kỳ.


Hiệp ước Versailles đã không khôi phục lại trật tự. Nó tôn thờ sự căm thù và làm mất ổn định những gì còn lại của sự cân bằng lục địa. Khi nghiền nát kẻ bại trận, nó đã đầu độc tương lai. Chiến tranh không giải quyết được bất cứ điều gì. Nó chỉ đặt nền tảng cho một sự tính toán khủng khiếp hơn. Điều khiến nó trở thành một cuộc nội chiến theo nghĩa sâu sắc nhất không chỉ là tổ tiên chung của những người tham gia, mà còn là những hàm ý về mặt tinh thần của cuộc xung đột. Châu Âu đã tự quay lưng lại với chính mình, làm kiệt quệ những người tài giỏi nhất của mình, và mở ra cánh cổng cho một giai cấp thống trị mới không bị ràng buộc bởi danh dự, lịch sử hay quốc gia.


Những gì đã mất vào năm 1918 không chỉ là lãnh thổ hay triều đại, mà là quyền lực trong ký ức của Châu Âu. Hôm trước, hai vợ chồng đi ăn với chị bạn mà lâu lắm rồi không gặp, chắc cũng 15 năm từ ngày anh chồng, bạn học cũ của mình ở Đà Lạt qua đời. Chị ta không nhớ là gia đình mình có ghé thăm và ở nhà của họ 2 ngày. Chỉ có 15 năm mà đã quên thì các cuộc cách mạng nổi lên sẽ xoá bỏ hết ký ức. Một thế giới từng biết sự khác biệt giữa chế độ cai trị và chế độ chuyên chế, giữa trật tự và hiệu quả, giờ đây loạng choạng tiến tới một tương lai được cai trị bởi hệ tư tưởng, quần chúng và máy móc. Cái gọi là "Chiến tranh thế giới thứ nhất" không phải là sự kết thúc của lịch sử mà là sự khởi đầu của một cuộc suy thoái dài, một cuộc tự tử thực sự bắt đầu của nền văn minh âu châu. Trước đây người ta gọi thế kỷ ánh sáng của Âu châu với nhiều nhà tư tưởng danh tiếng nhưng khi áp dụng các ý thức hệ này thì đem lại kết quả tai hại với hai thế chiến oan nghiệt. Rồi đưa đến 50 năm bị đô hộ bởi Hồng quân của Liên Xô và NATO của Hoa Kỳ.


Cuộc chiến năm 1939 không phải là phần tiếp theo mà là sự tiếp diễn. Châu Âu, vốn đã bị tàn phá và sỉ nhục, lại bị đẩy vào cuộc chiến thứ hai mà không còn đủ sức để tồn tại. Các hệ tư tưởng trỗi dậy từ đống tro tàn năm 1918. Chủ nghĩa cộng sản ở phương Đông, Chủ nghĩa tự do ở phương Tây và Chủ nghĩa xã hội quốc gia ở Đức, không phải là những sự lệch lạc mà là biểu hiện của một châu Âu bị xé toạc khỏi cội nguồn, tìm kiếm sự cứu rỗi ở những vị thần mới. Sự hòa hợp cũ của các dân tộc đã bị phá vỡ. Cuộc đấu tranh anh em năm 1914 đã trở thành cuộc chiến của toàn bộ.


Trong giai đoạn thứ hai của cuộc nội chiến này, phương Tây mất mát nhiều hơn là con người và thành phố. Nó đã mất đi linh hồn của mình. Cuộc đấu tranh không còn là giữa các quốc gia đối địch của một nền văn minh chung mà là giữa những viễn cảnh hủy diệt lẫn nhau về con người, lịch sử và quyền lực. Cuộc chiến đã mang đến sự đảo ngược hoàn toàn hệ thống phân cấp của châu Âu. Các chế độ quân chủ đã sụp đổ trong giai đoạn đầu tiên; giờ đây, tàn dư quý tộc của trật tự cũ của châu Âu bị coi là phản động, tội phạm hoặc lỗi thời. Đội tiên phong quân sự của linh hồn cũ của châu Âu, những người theo chủ nghĩa dân tộc sẵn sàng chống lại làn sóng toàn cầu nhất, đã bị tiêu diệt trên chiến trường, bị treo cổ tại Nuremberg hoặc bị lưu đày trong im lặng.


Dưới ngọn cờ dân chủ và chống phát xít, những người chiến thắng đã tàn phá những gì còn lại của nền độc lập châu Âu. Hồng quân đã trải rộng trên một nửa lục địa, thiết lập các chế độ chư hầu cai trị bằng khủng bố và dựa vào sự đổ nát của truyền thống. Ở phương Tây, Hoa Kỳ áp đặt hình thức chiếm đóng của riêng mình, nhẹ nhàng hơn, tinh tế hơn nhưng không kém phần thực tế. Tiền của Mỹ đã xây dựng lại đống đổ nát, nhưng cái giá phải trả là tinh thần: giáo dục lại, giải trừ quân bị về mặt đạo đức và một vị trí cố định trong đế chế tiêu dùng toàn cầu. Ở cả phương Đông và phương Tây, kết quả đều giống nhau. Châu Âu sẽ không bao giờ còn nắm quyền kiểm soát vận mệnh của chính mình nữa. Bao nhiêu thuộc địa cũ đều bị bắt trao trả lại cho các nước nhược tiểu. Phía đông thì có khối Varsovie do Nga nắm đầu, phía Tây thì có khối NATO do anh Mỹ nắm đầu. Không có anh Tây bà đầm nào lãnh đạo cả.


Cuộc chiến tranh thứ hai này đánh dấu sự rạn nứt cuối cùng giữa châu Âu và ký ức quý tộc của nó. Bản thân khái niệm về một quốc gia có chủ quyền bắt nguồn từ văn hóa và nghĩa vụ thiêng liêng được coi là nguyên nhân gây ra thảm họa. Thay vào đó, một chế độ chống châu Âu được định nghĩa bởi các quyền phổ quát, sự suy thoái được quản lý và nỗi sợ hãi bệnh hoạn về sức mạnh đã trỗi dậy. Những người chiến thắng đã viết lại ý nghĩa của cuộc chiến. Nó không còn là một thảm kịch giết anh em mà là một vở kịch đạo đức. Những người chết bị lãng quên trừ khi họ phục vụ cho câu chuyện mới. Công lý của những người chiến thắng đã được tôn sùng; những kẻ bại trận đã bị quỷ ám. Toàn bộ các quốc gia đã được dạy phải ghét quá khứ của chính họ. Đưa đến chủ nghĩa thức tĩnh.

Vụ tự tử thứ hai của phương Tây đã hoàn thành việc phá hủy hệ thống miễn dịch văn minh của nó. Giới tinh hoa văn hóa của nó, từng được thúc đẩy bởi lịch sử và đức tin, đã bị thay thế bởi các nhà quản lý, kế toán và nhà tư tưởng. Giáo hội, vốn từng là trung gian giữa kiếm và quyền trượng, giờ đây là một tổ chức phi chính phủ mặc áo choàng. Gia đình đã được định nghĩa lại, biên giới được mở ra, trường học bị đầu độc và nghệ thuật bị vô trùng. Khi chiến binh, linh mục và nhà thơ bị loại bỏ, không còn gì để bảo vệ tâm hồn của châu Âu. Khi thủ tướng Anh quốc nói sẽ gửi lính sang Ukraina khiến thiên hạ cười, lính của Đức quốc tập trận mà không có súng, phải dùng chổi thế. Diễn văn của phó tổng thống Vance tại Âu châu như đã thức tĩnh người Âu châu. Không có quân đội Mỹ thì họ sẽ bị tấn công vì bao nhiêu năm nay, họ bỏ vụ quân dịch. Daọ sinh viên năm thứ 3 mình có đi quân dịch, khám sức khoẻ thì ngày nay, pháp đã bỏ chế độ quân dịch 1 năm nên nếu có đánh nhau thì lính ở đâu ra. Không lẻ kêu mấy bà đầm cởi trần phanh ngực ra trước họng súng để lính nga đầu hàng. Mình xem phim đức, kể khi lính nga chiếm đóng Đức quốc thì ngày đêm lính nga hiếp dâm phụ nữ đức như hải tặc chận ghe vượt biên.


Những gì bắt đầu ở Sarajevo đã kết thúc ở Dresden. Ánh sáng không chỉ tắt; chúng đã được thay thế bằng ảo ảnh huỳnh quang về sự tiến bộ. Cái gọi là "Chiến tranh thế giới thứ hai" đã không khôi phục lại hòa bình. Nó đem đến sự khuất phục. Và thứ phải khuất phục không phải là một quốc gia, mà là một nền văn minh.


Những gì xảy ra sau năm 1945 không phải là hòa bình mà là sự chiếm đóng. Đệ tam Đế chế đã sụp đổ, nhưng bản thân châu Âu cũng vậy. Những gì xuất hiện là một lục địa bị khuất phục bởi chủ nghĩa tự do tiêu dùng của Mỹ và chủ nghĩa cộng sản quản lý của Liên Xô, cả hai đều xa lạ với truyền thống của Âu Châu. Ở phương Đông, các ủy viên đỏ đã xóa bỏ tổ tiên, cướp bóc những thứ thiêng liêng và xây dựng một sự nhại lại màu xám, vô hồn về cộng đồng loài người. Ở phương Tây, Coca-Cola và đô la thay thế cho kiếm và thánh giá. Cả hai hệ thống đều đào tạo thần dân của họ để quên đi. Cuộc chiến cuối cùng, cuộc chiến chống lại ký ức, đã khởi đầu mà hậu quả là ngày nay chúng ta thấy ở Âu châu.


Nỗi kinh hoàng thực sự của thời kỳ hậu chiến không phải là sự tàn phá về vật chất, mà là sự triệt sản về mặt tâm lý. Đức, trung tâm văn hóa và triết học của lục địa, đã bị nghiền nát với độ chính xác mang tính nghi lễ. Các thành phố của nó bị ném bom, đàn ông bị tàn sát, phụ nữ bị làm nhục. Quá khứ của nó bị coi là tội phạm, tương lai của nó bị phủ nhận. Và khi Đức ra đi, thì toàn bộ châu Âu cũng vậy. Những gì từng là Kitô giáo, sau đó là nền văn minh, giờ đây được định nghĩa lại thành một bảo tàng ngoài trời đầy tội lỗi, một bài giảng sống động chống lại chính nó. Nên nhớ Đức quốc là nơi ông Luther đã cải cách thiên chúa giáo.


Có lần có cô gái đức, con người quen sang ở nhà mình học anh văn hè. Cô ta kể là ở Hoa Kỳ điều cô ta ngạc nhiên là đi đâu cũng thấy chào quốc kỳ, treo cờ trong khi ở Đức quốc ngày nay thì không. Cô ta ước gì xứ cô ta cũng được dào tạo như tại Hoa Kỳ. Sự chia đôi đất nước, bên bị Hồng quân liên Xô chiếm đóng, một bên là do Hoa Kỳ chiếm đóng rồi sau 50 năm được thống nhất. Nên rất khó mà có tiếng nói chung về lá cờ hay quốc ca. Chúng ta cứ nhìn người Việt tỵ nạn, bên đi từ miền nam và bên đi từ miền Bắc, gặp nhau ở Luân Đôn, không ai muốn hát quốc ca của bên kia dù là nạn nhân của cộng sản.


Những người chiến thắng đã thiết lập một trật tự đạo đức mới, nơi mà việc ghi nhớ là phản quốc. Trường học dạy sự tự khinh miệt. Phương tiện truyền thông ca ngợi sự đảo ngược. Luật pháp cấm phòng thủ. Lịch sử được viết lại không phải để hiểu mà là để lên án. Lòng kiêu hãnh trở thành bệnh lý, lòng trung thành trở thành lòng căm thù, sức mạnh trở thành chủ nghĩa phát xít. Người châu Âu không còn coi mình là người thừa kế của Pericles, Charlemagne hay Dante mà là kẻ gây ra tội ác cho thế giới. Những gì từng là ánh sáng của thế giới đã phải bò trước bàn thờ của kẻ thù. Chú rồng hãi thức tĩnh kêu gọi họ lên tiếng chống lại lịch sử của cha ông họ. Họ không dám nói hay nhắc đến cha ông của họ. Phản động, phản quốc. Em mình ở Việt Nam, kêu là cũng không dám cho ai biết về ông cụ mình, được gọi là phả động, tù cải tạo 15 năm.


Điều này không phải là ngẫu nhiên. Đó là kết quả tất yếu của hai cuộc chiến tranh thế giới mà mục tiêu không chỉ là đánh bại các quốc gia mà còn là xóa bỏ bản chất quý tộc của châu Âu. Trật tự tổ tiên không thể được phép quay trở lại. Một dân tộc có khả năng ghi nhớ họ là ai, gắn bó với truyền thống và địa điểm, sẽ gây ra mối đe dọa đối với trật tự toàn cầu về tài chính, công nghệ và kiểm soát quản lý. Để ngăn chặn sự phục sinh, châu Âu đã phải bị cắt bỏ thùy não về mặt đạo đức, tràn ngập những đám đông nước ngoài và bị mê hoặc bởi đồ chơi.


Tuy nhiên, cuộc nội chiến chưa bao giờ thực sự kết thúc. Nó đã thay đổi hình thức. Ngày nay, nó hoành hành trên đường phố Paris, những tàn tích của Detroit, khu ổ chuột Malmö và các cơ quan hành chính của Brussels. Cuộc xâm lược không còn đến từ phía đông nữa mà từ bên trong. Quân đội không mặc quân phục. Vũ khí không phải là xe tăng mà là truyền hình, chính sách nhập cư và thuốc an thần. Giai đoạn cuối cùng của cuộc chiến là về mặt tinh thần và nhân khẩu học, một cuộc chiến tranh nhằm vào những tàn dư cuối cùng của ý chí sống của châu Âu.

Nhưng ngay cả bây giờ, ký ức vẫn còn chập chờn. Có những người nhớ về trật tự cũ không phải như một câu chuyện cổ tích mà là một định mệnh. Họ thu thập những mảnh vỡ của nó, thì thầm tên của nó, tôn vinh những anh hùng của nó. Trong huyết quản của họ chảy dòng máu của những người đàn ông đã từng xông vào cổng thiên đường và xây dựng những nhà thờ lớn bằng đá và lòng dũng cảm. Nếu phương Tây được tái sinh, thì đó sẽ không phải thông qua chính sách hay phản đối, mà thông qua một thế hệ tinh hoa mới được rèn luyện trong đau khổ, im lặng và tưởng nhớ. Nội chiến vẫn chưa kết thúc vì linh hồn của châu Âu vẫn chưa chết. Hy vọng nhưng rất khó khi họ không sinh con đẻ cái và di dân thì tha hồ đẻ nên một ngày nào đó họ sẽ trở thành thiểu số trong đất nước của họ. Biết đâu, trăm năm sau, học sinh trung học sẽ học về lịch sử, cho biết vào những năm của thế kỷ 20, có một nhóm người như khi xưa Vikings, đã từng sống tại Âu châu. Xong om


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Hung Gia Lợi tìm lại dấu chân xưa của đế chế


Trong mấy nước Đông Âu mà mình dịp đi viếng thì có nước Hung Gia Lợi thấy cách xây dựng lại và phát triển có chiều hướng khác với các nước khác của Liên Hiệp Âu Châu. Đặc biệt là họ có xây một viện bảo tàng về tội ác của Cộng Sản và Phát Xít, được gọi là Căn Nhà Khủng Bố với lối kiến trúc khá lạ nhưng hợp với đề tài của viện bảo tàng. 

Nếu đến Budapest sẽ thấy đường xá tương tự như ở Paris với loại kiến trúc tương tự nên nhớ Hùng Gia Lợi từng là một đế chế với Áo Quốc đến khi bị Anh quốc và Pháp quốc đánh banh ta lông ở đệ nhất thế chiến sau thế chiến thứ 2 lại bị Liên Sô còng đầu. 


Ngày nay dân số tại các nước phát triển bị giảm trầm trọng, người dân không chịu đẻ, họ giàu sang muốn trải nghiệm cuộc sống thay vì sống như bố mẹ hay ông bà của họ khi xưa, sinh con đẻ cái. Nay chỉ cần nuôi con chó hay con mèo thủ thỉ là vui. Một hôm bổng giật mình, tự hỏi mai mốt về già ai sẽ nuôi mình  thế là họ đột phá tư duy, cho bọn dân ở các xứ nghèo đến ở, lao động chăm sóc mình. Xong om


Trước tình trạng giảm dân số, tương lai không có người lao động để nuôi người về hưu trí nên có nhiều quốc gia cho nhập di dân để thay thế làn sóng lao động về hưu. 


Mặc dù thuộc liên hiệp Châu Âu nhưng xứ này hay chống đối với các dự luật của Châu Âu không chịu bị áp lực gần như đồng hóa, làm mất đi những căn bản của xứ họ. Mò tìm thêm tin tức thì thấy họ làm nhiều điều về mặt xã hội khác xa với các nước như Pháp, Đức hay Anh quốc. 


Khi mình đọc cuốn Killing Fields của ông Dith Pran thì không hiểu nhiều nhưng đến khi xem cuốn phim thì mới thất kinh. Mới hiểu con của mình là do nhà nước và Đảng giáo dục, mình chỉ là máy đẻ thôi. Chúng ta không còn tiếng nói hay đóng vai trò vào sự hướng dẫn con cái. Ngày nay, hai vợ chồng cùng đi làm để trả nợ nên con cái mặc cho nhà trường đúng hơn là chính phủ giáo dục để rồi một ngày đẹp trời, nhìn lại con mình chửi mình là phản động.

Ai cũng đồng ý gia đình là căn bản cho một xã hội mà ngày nay tại Hoa Kỳ, ly dị lên đến 51% cho các cuộc hôn nhân đầu tiên. Con cái tuần này sống với bố, tuần sau xách gói qua nhà mẹ ngủ rồi lênh bênh như vậy đến cuộc hôn nhân thứ nhì, rồi thứ ba. Ở trường thầy cô dạy đổi giới tính thì đổi cha mẹ không có quyền can thiệp cũng như phá thai này nọ.


Sau khi dành độc lập, Hung Gia Lợi phát triển con đường xứ họ khác với các thành viên của Liên Hiệp Âu Châu. Họ tạo dựng lại gia đình, làm nền móng cho xã hội mới vì họ đã trải qua 50 năm dưới chế độ Cộng Sản. Họ không muốn đi theo con đường của các nước trong liên hiệp Âu châu như Pháp quốc, Anh quốc, Ý Đại Lợi,… bị tiếng sáo Trương Chi, chủ nghĩa xã hội mê hoặc. Họ đã từng làm Mỵ Nương đã gặp Trương Chi suốt 50 năm trời.

Giữ gìn truyền thống không phải là thờ các tro tàn mà để giữ gìn lửa (Gustave Malher)

Gia đình là chính. Họ có chương trình giúp đỡ người dân như mẹ hai con sẽ không bị đóng thuế suốt đời. Mẹ hai con được xem là người mẹ anh hùng, miễn thuế. Còn mẹ một con thì sẽ được miễn thuế dưới tuổi 30.

Có tổ chức giúp đỡ người mẹ ở nhà không đi làm hay cần việc làm lại sau khi sinh con. Còn nếu ở nhà thì xem như không phải đóng thuế. Năm 2023 thì dân số có gia tăng nhưng sau đó thì lại xuống và người ta tiên đoán đến năm 2050, dân số sẽ giảm 9.9%. Ai sẽ nuôi dân về hưu. Ý Đại Lợi cũng theo chính sách này là không muốn di dân nhưng không chịu để thì năm 2050 cũng oải luôn.

https://en.wikipedia.org/wiki/Family_policy_in_Hungary#:~:text=Family%20policy%20in%20Hungary%20refers,subsidize%20childcare%20for%20new%20parents.


Nhà cửa giúp các cặp vợ chồng mới cưới như tiền lời thấp, nhất là có con trong khi các nước lân cận có chương trình giúp đỡ người di dân lậu để nâng cao dân số. Bù lại Hung Gia Lợi gia tăng dân số những cũng còn thấp, độ 10 triệu người.

Các nước Âu châu khác đập phá các dinh thự cổ để xây các toà nhà vô hồn với kiến trúc Tân đại. Trong khi đó Hung Gia Lợi trùng tu lại các dinh thự , toà nhà cổ xưa thậm chí xây lại nhà của ngự lâm quân bị đập phá dưới thời cộng sản, đã được xây lại. Mình có đến viếng chỗ này, thấy họ làm lại nhưng chất lượng chưa đạt lắm có lẻ thiếu tiền. Thấy trên toà lâu đài, họ cho mấy người đi ngựa, bận áo quần thời xưa này nọ.

Họ cho trùng tu lại các nhà thờ, hay xây thêm. Có lẻ sau 50 năm dưới chế độ cộng sản, con người bị tha hoá nên tìm đến sự bình yên với tôn giáo. Mình thấy có nhiều giáo dân đi lễ hơn là tại Ý Đại Lợi khi vào các nhà thờ viếng kiến trúc. Tại Âu châu như Hoà lan, mình thấy họ biến nhà thờ thành trung tâm thương mại, bán sách báo, thịt rượu hay quán cà phê,… nghe nói có chỗ xây làm hộp đêm, nhảy đầm này nọ vì nhà thờ không có tiền để trả tiền bảo quản. Họ cho biết từ năm 2010 đến nay có đến 3,000 nhà thờ đã được xây cất hay trùng tu. Ngoài ra họ còn cộng tác với nước Lebanon để trùng tu trên 100 nhà thờ tại đây. Cuộc đời lạ. Ai đã từng sống dưới chế độ cộng sản thì muốn tìm về tôn giáo còn mấy ai chưa bao giờ biết mùi cộng sản thì lại bỏ chúa chạy theo bác mác và bác LÊNIN.

Về kiến trúc, mình có đi xem mấy dinh tự hay tượng đài dưới thời cộng sản, được gọi là trường phái Brutalist. Phải công nhận nhiều cái rất quái nhưng có vài cái có chút gì sáng tạo. Nay họ cho trùng tu lại, thấy dễ thương hơn. Họ đầu tư vào giáo dục như dạy tiếng la-tinh, sử học, triết học và văn chương. Mình về Việt Nam, sau 50  năm thì ngạc nhiên vì ở miền Bắc, giới trẻ sinh sau 75, lên xe nghe họ mở nhạc Việt Nam Cộng Hoà, Bolero,… hỏi thì họ trả lời , nghe hay, ngôn từ rất đẹp. Hỏi họ về nhạc đỏ thì cứ kêu thôi thôi chán lắm.

Họ cũng quảng bá về nghệ thuật, mình và đồng chí gái có đi xem opera ở đây. May mua được vé, tuy hạng cá kèo nhưng mình nghe nói nhà hát opera này rất đẹp thời sinh viên nên cố mau vé đi xem để xem bên trong ra sao.

Ai đến Budapest đều phải viếng hai dinh thự này ở hai bên dòng sông, bên mang tên Buda và bên Pest 


Một nền văn minh mà quên quá khứ của nó sẽ không có tương lai. Họ tìm lại các phong tục cổ truyền để truyền bá và cách Tân. Hai vợ chồng có đi xem các buổi văn hoá múa và hát cổ truyền như quan họ Bắc ninh,…để gìn giữ căn cước của nước này, một thời la một đế chế. Nên họ không muốn di dân lậu.

Liên hiệp Âu châu đòi hỏi các thành viên phải tuân theo các đề mục, luật lệ đã được số đông biểu quyết nhưng Hung Gia lợi không tuân theo nếu ngược lại chiều hướng phát triển của xứ sở họ. Năm 2024, Liên Hiệp Âu CHâu phạt xứ này 200 triệu Euro.

2 tuần trước liên hiệp Âu châu ký ủng hộ Ukraina đánh cho đến tên lính cuối cùng thì chỉ có Hung Gia lợi là không ký. Nghe nói nay Pháp, Đức này nọ cũng chỉ muốn chi sơ sơ không như đã hô hào vì không có tiền.


Tuy là thành viên của Liên Hiệp Âu châu nhưng xứ này vẫn liên kết hiệp thương với Trung Cộng, Thổ Nhĩ Kỳ. Cho nên cái gì có lợi cho xứ họ thì họ làm. Nhưng vấn đề là khi giàu có, ăn uống đầy đủ thì lại sinh để ít. Vì ăn uống đầy đủ nên no không muốn làm gì cả. Mình đọc đâu đó người nghèo thì dễ thụ thai hơn vì có những yếu tố sinh lý gì đó mình không rõ lắm. Có bà bác sĩ phụ khoa ở xứ Kenya thì phải, du học bên Anh quốc về kể là muốn có con nhưng không được sau bà ta nghe ai giải thích là ăn uống nhiều quá sẽ khó tạo hormone gì đó. Bà ta cho biết là bệnh nhân của bà ta muốn thụ thai không được thì tình cờ một bệnh nhân nghe ai kêu vô thất 1 tuần lễ sao đó thì dính bầu. Bà ta đột phá tư duy nhịn đói xuống 10 ký thì một ngày đẹp trời dính bầu. Sau này, bà ta muốn có con thêm nhưng không được, phải nhịn đói thì lại dính bầu. Sau đó bà ta có viết về vụ này với những từ ngữ y khoa nên mình ngọng. Đại khái chỉ biết nghèo thì khả năng đẻ nhiều còn giàu thì khó đẻ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn